Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH)

KOAH akciğerin zararlı gaz ve partiküllere karşı anormal yangı yanıtı sonucu ortaya çıkan tıkayıcı ve ilerleyici bir akciğer hastalığıdır. Nefes verme sırasında havayollarında ortaya çıkan çökme ve aşırı balgam havayollarında daralmaya neden olarak hava akım hızını azaltmakta ve bu olay sürekli olarak şiddetini arttırarak hastanın yaşam kalitesinde bozulmaya yol açmaktadır. Bu tanımdan da anlaşıldığı gibi KOAH'ta havayollarında meydana gelen değişikler geri dönüşümsüzdür ve sürekli ilerleyici karakter göstermektedir.
Tüm dünyada ciddi bir ölüm nedeni olan bu hastalık yüzünden her yıl yaklaşık 2,5 milyon kişi yaşamını yitirmektedir. Bu hastalığın 2020 yılında küresel yük açısından ilk 5. sıraya yerleşeceği düşünülmektedir. Ülkemizde ise yaklaşık 2,5-3 milyon KOAH hastası olduğu tahmin edilmektedir.
Bu hastalığın görülme sıklığı çevresel ve kişiye bağlı etmenlere bağlı olarak artabilir. Çevresel etmenler arasında sigara içimi, mesleksel toz ve kimyasallar, hava kirliliği, enfeksiyonlar ve sosyo – ekonomik etmenler yer alırken; kişiye bağlı etmenler arasında genetik yatkınlık, hava yolu aşırı duyarlılığı ve akciğer gelişimini etkileyen etmenler yer almaktadır.
Aktif sigara kullanımı, KOAH için bilinen en önemli risk faktörüdür. Sigara içenlerde KOAH gelişme riski içmeyenlere göre 10-25 kat daha fazladır. Aktif sigara içenlerin sigarayı bıraktıklarında solunum fonksiyon testlerindeki yıllık kayıp hızı, sigara içmeye devam edenlere göre ileri derecede azalmaktadır. Sigarayı bırakma yaşı ne kadar erken olursa solunum fonksiyon testlerindeki bozulma hızı o derecede yavaşlamaktadır.
Mesleksel maruziyet de KOAH için önemli risk faktörüdür. Havalandırması kötü, korunma önlemlerinn uygulanmadığı dumanlı ve tozlu işyerlerinde çalışanlarda KOAH gelişimi için normal nüfusa göre daha yüksek risk taşımaktadırlar.
Hastalığın ilk belirtileri öksürük ve balgam çıkarmadır. KOAH hastalarının büyük çoğunluğu aynı zamanda sigara tiryakisi olduğundan öksürük ve balgam yakınması başlangıçta hasta tarafından sigaradan oluyor düşüncesi ile önemsenmez. Oysa bu dönemde hastalığa tanı konulması hastanın geleceği açısından son derece önemlidir. Erken dönemde sigaranın bırakılması ile hastalık belirtileri gerileyebilir ve hastalık gelişimi durabilir. Öksürük genellikle sabahları daha fazla ve arka arkayadır. KOAH'ın çok ilerlediği kişilerde vücudun aldığı oksijen miktarındaki azalmaya bağlı olarak yetersiz kanlanma ve bunun sonucu kalp yetmezliği görülebilir.
KOAH'nın tedavisi 4 başlıkta incelenebilir. Bunlar, hastalığın tanısı ve derecesinin değerlendirilmesi, sigaranın bıraktırılması ve diğer risk faktörlerinin azaltılması, durağan dönemdeki tedavi ve akut atak dönemlerindeki tedavi olarak sıralanabilir.
Bugün KOAH tedavisinde kullanılan pek çok çeşit ilaç piyasada bulunmakla beraber bu ilaçların hiçbiri hastalığı tamamen ortadan kaldıramaz ve hiçbir ilaç SİGARANIN BIRAKILMASI KADAR HASTALIĞIN İLERLEMESİNİ YAVAŞLATICI ETKİ GÖSTEREMEZ.
Akciğer sağlığınız ve KOAH’tan uzak bir yaşam sürebilmeniz için;
1.Sigarayı bırakın.
2. Doktorunuzla görüşün. Eğer önerilmişse ilaçlarınızı doktorun söylediği şekilde kullanın.
3. Nefes alıp vermeniz kötüleştiğinde, hemen hastaneye veya doktorunuza gidin. Gelecekteki problemler için şimdiden plan yapın. İhtiyacınız olacak şeylerin hepsini bir yere koyun, böylece çabuk hareket edebilirsiniz.
4. Evin havasını temiz tutun. Nefes alıp vermenizi zorlaştıran duman ve buharlardan uzak
5. Vücudunuzu dinç tutun. Solunum egzersizlerini öğrenin.
6. Düzenli olarak yürüyüş ve egzersiz yapın.
7.Sağlıklı gıdalar yiyin. Sağlıklı bir kiloya gelin.